ΣΥΝΤΟΜΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΗΣ ΕΠΑΝΟΜΗΣ


Η Επανομή απέχει μόλις 25 χιλιόμετρα από την Θεσσαλονίκη. Πολλοί είναι αυτοί που τα τελευταία χρόνια αναζητώντας ποιότητα ζωής, χωρίς όμως να φύγουν μακριά από την πόλη, κτίζουν μια κατοικία στην Επανομή.

Η Επανομή έχει πληθυσμό 16000 κατοίκους οι οποίοι το καλοκαίρι φτάνουν τους 60000. Αυτό οφείλεται στις πολλές παραθεριστικές κατοικίες που υπάρχουν στην περιοχή.

Σαράντα χιλιόμετρα ακτογραμμής, περιμένουν τον επισκέπτη, για να χαρεί τα κρυστάλλινα νερά και την χρυσή αμμουδιά. Οι δύο δημοτικές πλαζ, στο Κτήμα του Καραγκιόζη και στον όρμο Επα­νομής, όπως επίσης και η δημο­φιλής παραλία στο Φανάρι, η ακτή Αγελαδάρικο, η ακτή Μεσημεριού και η παραλία του Ποταμού με το γνωστό Ναυάγιο, αποτελούν πόλο έλξης για αλλο­δαπούς αλλά και για Έλλη­νες τουρίστες που κατακλύζουν την περιοχή.
Ειδικά η Παραλία του Ποταμού, νοτιοανατολικά του οικι­σμού της Επανομής, αποτελεί πλέον πρότυπο παραλίας σε όλη τη Βόρεια Ελλάδα, καθώς διακρί­νεται εκτός από τη φυσική της ομορφιά, για την καθαριότητα και την άψογη οργάνωση της. Στην παραλία υπάρχει άνετος χώρος στάθμευσης, ενώ λειτουργεί και υπηρεσία φύλαξης.
Από την ακτή, φαίνεται ακόμη και σήμερα το Ναυάγιο, ένα πλοίο που συμμετείχε σε εργασίες για την πλαζ της περιοχής, αλλά βούλιαξε γύρω στο 1967-70. Στην Παραλία του Ποταμού, επισκέπτης μπορεί να απολαύσει την καταγάλανη θάλασσα και ταυτό­χρονα να συνδυάσει τη γυμνα­στική με τη διασκέδαση, στις εγκαταστάσεις του βόλεϊ και του τένις. Την ίδια ώρα, κάτω από τις ομπρέλες, μπορεί να πιει τον καφέ ή το ποτό του σ' ένα από τα πέντε οργανωμένα δημοτικά ανα­ψυκτήρια. Η παρουσία ναυαγο­σώστη, με στόχο την ασφάλεια των λουσμένων, είναι συνεχής.
Στις ταβέρνες της Επανομής δί­πλα στο κύμα, απολαμβάνει κανείς χωρίς υπερβολή το πιο φρέσκο ψάρι της Ελλάδας, χάρη στη μοναδική μέθοδο που χρησιμο­ποιείται από τους ψαράδες της περιοχής. Με το "ταλιάνι" ή "θυνείο", όπως ονομαζόταν στην αρ­χαιότητα, οι ψαράδες καταφέ­ρνουν να παγιδεύουν τα ψάρια ζωντανά στα δίχτυα που έχουν τοποθετήσει σε δοκούς μέσα στη θάλασσα Τα ψάρια παραμένουν ζωντανά μέσα στα δίχτυα, μέχρι την ώρα που θα γίνει το "ξεψάρεμα", που θα βγουν δηλαδή τα ψάρια, για να καταλήξουν όσο πιο φρέσκα γίνεται, στο πιάτο μας.

Από τους σπουδαιότερους αρχαιο­λογικούς χώρους είναι το νεκρο­ταφείο στη θέση Λιμόρι, το οποίο εντοπίστηκε βορειοδυτικά της Επανομής. Πρόκειται για οργανω­μένο παλαιοχριστιανικό χώρο τα­φής ο οποίος ήταν σε χρήση όλο τον 4ο και το πρώτο μισό του 5ου μ.Χ. αιώνα.
Η αρχαιολογική σκαπάνη έφερε στο φως 42 τάφους διαφόρων κατηγοριών, μέσα και γύρω από τους οποίους βρέθηκαν αρκετά σκεύη, αγγεία, κοσμήματα, αλλά και νομίσματα που χρονολογού­νται από το τέλος του 2ου μέχρι τις αρχές του 5ου αιώνα. Το πλήθος αλλά και η ποικιλία των ευρημάτων μαρτυρούν ότι η το­πική κοινωνία της περιοχής ήταν ευημερούσα.
Ανατολικά του νεκροταφείου στο Λιμόρι, στη θέση Μπγιαδούδι, ήρθαν στο φως τα ερείπια μιας τρίκλιτης παλαιο­χριστιανικής βασιλικής. Ο ναός διέθετε πλούσιο γλυπτό αρχιτεκτονικό διάκοσμο, με πολύχρωμα μάρμαρα και ψηφιδωτά με φύλλα χρυσού και αργύρου. Τρία χιλιόμετρα νότια της Επανομής βρίσκονται τα Κριτζιανά, ένα από τα τέσσερα μεγάλα μετόχια της Μονής της Αγίας Αναστασίας. Το χωριό αναφέρεται για πρώτη φορά σε έγγραφο της Μονής της Αγίας Λαύρας το 1110.
Δυστυχώς δεν υπάρχουν κατα­γεγραμμένα στοιχεία για τον τοπικό πληθυσμό ή την έκταση των Κριτζιανών. Το βέβαιο είναι ότι το 1530, τα Κριτζιανά υπάγονται ήδη στο Μετόχι της Αγίας Αναστασίας. Με την πάροδο των ετών το χωριό Κριτζιανά εξαφανίστηκε, χωρίς να έχει εντοπιστεί η ακριβής του θέση, η οποία το πιο πιθανό είναι να βρισκόταν στο σημερινό μετό­χι της Αγίας Αναστασίας. Το μετό­χι είναι χτισμένο με οχυρωματικό τρόπο, καθώς την εποχή που κα­τασκευάστηκε, οι πειρατικές επι­δρομές ήταν συχνό φαινόμενο στην περιοχή. Το κτιριακό συγ­κρότημα, τμήματα του οποίου σώ­ζονται σε καλή κατάσταση, απο­τελούνταν από το κεντρικό πυργόσπιτο, την εκκλησία, κελιά, φού­ρνο, μαγειρείο, αχυρώνα και δύο αμυντικούς πύργους.
Μετά την περιήγηση στο Μετόχι της Αγίας Αναστασίας, ο επισ­κέπτης αξίζει να κάνει μία στάση για να ξεκουραστεί κάτω από την πυκνή φυλλωσιά, του μεγάλου πλάτανου και να θαυμάσει ταυ­τόχρονα ένα μνημείο της φύσης, που υπολογίζεται ότι είναι χιλίων ετών. Αξίζει επίσης μία επίσκεψη στο ναό του Αγίου Γεωργίου. Πρόκειται για τον παλαιότερο ναό της περιοχής, ο οποίος ανοικοδομήθηκε το 1835, αλλά και στο ναό της Κοιμήσεως της Θεοτόκου, ο οποίος κτίστηκε το 1865. Ιδιαί­τερο ενδιαφέρον έχουν οι πλού­σιες αγιογραφίες και οι βυζαντι­νές εικόνες που φυλάσσονται στο ναό.
Σε απόσταση 4 χιλιομέτρων νότια του οικισμού της Επανομής, στη θέση Τσαϊρι, βρίσκεται μία μικρή όαση φυσικού κάλλους, ο υδρο­βιότοπος της Επανομής. Η περιοχή είναι ενταγμένη από το 1983 στο Δίκτυο Προστατευόμενων Περιο­χών Natura 2000. Στα ήσυχα νε­ρά του υδροβιότοπου, βρίσκουν καταφύγιο 80 διαφορετικά είδη πουλιών, μεταξύ των οποίων ερωδιοί, πάπιες, κορμοράνοι και φασιανοί. Εξίσου σημαντική είναι και η χλωρίδα της περιοχής, καθώς εδώ φύονται περίπου 2.500 άνθη και φυτά. Κάθε Σαββατοκύριακο, ο υδρο­βιότοπος προσελκύει χιλιάδες φυσιολάτρες, οι οποίοι φθάνουν στο σημείο, για να παρατηρήσουν από κοντά την πανίδα και τη χλωρίδα, αλλά και να χαρούν το σπάνιας ομορφιάς φυσικό περι­βάλλον
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει στο Μεσημέρι, λίγα μέτρα βόρεια του οικισμού η παλιά εκκλησία των Αγίων και Πολιούχων του χωριού, Κωνσταντίνου και Ελένης. Σύμφωνα με μαρτυρίες κατοίκων, την εκκλησία έχτισαν οι Τούρκοι για να εκκλησιάζονται οι Έλληνες που εργάζονταν στα τσιφλίκια τους. Αρχικά η εκκλησία ήταν αφι­ερωμένη στον Άγιο Νικόλαο, το 1924 όμως οι πρόσφυγες της έδωσαν τη σημερινή της ονο­μασία.